Wymaz z gardła – kiedy wykonuje się to badanie?

Wymaz z gardła to nieinwazyjne badanie, podczas którego pobierany jest od pacjenta materiał głównie ze ścian gardła oraz z migdałków. W celu uzyskania próbki wykorzystywana może być szpatułka lekarska - uciśnięcie języka zwiększa widoczność struktur w jamie ustnej. Po uzyskaniu dobrego widoku wnętrza jamy ustnej, przy pomocy jałowej wymazówki, lekarz pobiera materiał do badania. Uzyskana próbka przekazywana jest później do laboratorium, w którym to dokonywane są stosowne oznaczenia, nierzadko wpływające na przebieg leczenia chorego.

Wymaz z gardła jest badaniem niebolesnym, towarzyszyć mu może jednak pewien dyskomfort (taka możliwość szczególnie dotyczy tych osób, u których odruch wymiotny jest wygórowany). Badanie to przeprowadza się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – najczęściej wykonuje się je wtedy, kiedy pacjent skarży się na ból gardła. Sam jednak ból nie jest wskazaniem do wymazu z gardła – aby lekarz zdecydował się na to badanie, muszą zaistnieć ku temu jakieś przesłanki.

Kiedy wykonuje się wymaz z gardła?

Ból gardła może mieć wiele różnych przyczyn – doprowadzić do niego mogą zarówno zakażenia bakteryjne, jak i infekcje spowodowane przez wirusy czy grzyby. Ból gardła może pojawić się również i z innych powodów, takich jak np. poparzenie ciepłym napojem. Najczęściej jednak ból tej okolicy ciała związany jest z wirusowym zapaleniem gardła. W tym przypadku pacjentom proponowane jest leczenie objawowe i nie istnieje wtedy konieczność zidentyfikowania konkretnego czynnika sprawczego, w związku z czym przy podejrzeniu, że ból gardła spowodowany jest przez wirusy, nie wykonuje się wtedy wymazu z gardła.

Inaczej już bywa w sytuacji, kiedy u chorego pojawia się podejrzenie bakteryjnego zapalenia gardła. O tym, że ból gardła u pacjenta wynika właśnie z zakażenia bakteryjnego, sugerować może kilka różnych objawów. Przede wszystkim mowa tutaj o takich problemach, jak wysoka gorączka czy występowanie zmian w obrębie migdałków (takich jak ich powiększenie czy obecność białawego lub ropnego nalotu). Samo podejrzenie bakteryjnego zapalenia gardła nie stanowi jednak wskazania do wymazu z gardła. Zazwyczaj pacjentom zalecane jest bowiem najpierw leczenie empiryczne, czyli stosowanie takiego antybiotyku, na który najczęściej wrażliwe są bakterie odpowiadające za pojawianie się choroby w danej lokalizacji.

fot. shutterstock

Kiedy więc w ogóle wykonuje się wymazy z gardła? Otóż szczególnie wskazane są one w pewnych grupach pacjentów z podejrzeniem zapalenia gardła. Takowymi są dzieci (u których szczególnie istotne jest rozpoznania ewentualnej anginy paciorkowcowej), a także pacjenci z osłabioną odpornością. Wskazaniem do wymazu z gardła są również:

• wielokrotnie występujące zapalenia gardła,
• występowanie zapalenia gardła pomimo leczenia antybiotykami,
• wątpliwości co do tego, czy ból gardła spowodowany jest zakażeniem wirusowym czy bakteryjnym.

Wymaz z gardła wykorzystywany jest jednak i w przypadku podejrzenia grzybiczego zapalenia gardła. Zarówno w tej, jak i powyżej opisanej sytuacji, badanie umożliwia stwierdzenie, jaki dokładnie patogen doprowadził do choroby u pacjenta. Sama jednak identyfikacja drobnoustroju nie stanowi głównego celu, z powodu to którego w ogóle wykonuje się wymazy z gardła.

Wymaz z gardła – cele badania

Po tym, jak dojdzie już do wyhodowania z materiału pobranego od pacjenta jakichś chorobotwórczych patogenów, wykonywane jest kolejne badanie – antybiogram. Jest on bardzo istotny z tego względu, iż to właśnie w nim określana jest wrażliwość oraz oporność drobnoustrojów na różne antybiotyki. Dzięki wynikowi antybiogramu możliwe jest więc zalecenie pacjentowi takiego leku, który będzie najskuteczniejszy – ustalenie potrzebnego pacjentowi rodzaju antybiotykoterapii stanowi zasadniczo podstawowy cel wykonywania wymazów z gardła.