Anosmia: czym jest i jakie mogą być jej przyczyny?

Anosmia, czyli utrata węchu, miewa różny charakter – może ona być wrodzona, jak i nabyta, zdarza się, że jest ona przejściowa, jak i utrwalona. Wrodzona utrata węchu to problem spotykany niezwykle rzadko, dotychczas odkryto zaledwie dwa geny, których mutacje mogą być odpowiedzialne za jej występowanie. Zdecydowanie częstszym zjawiskiem jest natomiast anosmia nabyta.

Czasami utrata węchu następuje z powodu naturalnych zmian, które zachodzą wraz z wiekiem w ludzkim organizmie. Typowo u osób starszych dochodzi do osłabienia węchu, możliwa jest jednak również i jego całkowita utrata z powodu m.in. postępującej utraty komórek węchowych czy zmniejszenia ilości receptorów w obrębie opuszki węchowej.

Możliwą przyczyną anosmii są infekcje, szczególnie zakażenia górnych dróg oddechowych. Zwiększone ryzyko utraty węchu mają pacjenci, u których stwierdzono polipy w jamie nosowej, ale i te osoby, które mają skrzywienie przegrody nosowej. Czasami anosmia pojawia się w przebiegu alergicznego nieżytu nosa. W 2020 r. stwierdzono, że utrata węchu – często wraz z utratą smaku – stanowić może objaw COVID-19.

Utrata węchu występować może jednak także w związku ze schorzeniami neurologicznymi. Prowadzić do anosmii mogą przede wszystkim choroby neurodegeneracyjne, takie jak m.in. choroba Parkinsona, stwardnienie zanikowe boczne czy choroba Huntingtona.

Zdarza się, że tak naprawdę nie sposób jest stwierdzić przyczyny utraty węchu – w takiej sytuacji rozpoznaje się idiopatyczną anosmię. Czasami zaś dzieje się tak, że do utraty węchu przyczyniają się sami pacjenci – problem bywa spotykany u osób zażywających narkotyki drogą donosową, oprócz tego sprzyja mu palenie tytoniu.