Nieżyt nosa i zapalenie zatok - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie, podłoże genetyczne

Objawy i przebieg nieżytu nosa i zapalenia zatok

Do najważniejszych objawów nieżytu nosa i zapalenia zatok przynosowych należy:

• wyciek wydzieliny z nosa,
• uczucie zatkania nosa,
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• kaszel,
• zaburzenia węchu,
• wrażenie rozpierania w okolicy zmienionej zapalnie zatoki,
• ból głowy.

Często dochodzi również do stanu podgorączkowego (rzadziej do gorączki). Błona śluzowa jest zaczerwieniona i obrzęknięta. W przypadku przewlekającego się stanu zapalnego konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej zatok przynosowych oraz wdrożenie leczenia poprawiającego odporność organizmu.

Leczenie nieżytu nosa i zapalenia zatok

Sprawnie działający układ immunologiczny człowieka jest w stanie sam sobie poradzić z ostrą infekcją wirusową, jaką jest nieżyt nosa i zapalenie zatok. Stosowanie leków w tym przypadku ma znaczenie objawowe.

Poniżej przedstawiono substancje lecznicze skuteczne w opanowaniu objawów opisywanego schorzenia:

• płukanie jamy nosowej lub inhalacjen roztworem izotonicznym chlorku sodu (0,9 % NaCl),
• roztwory hipertoniczne (bardziej stężone) soli fizjologicznej mają sens szczególnie w przypadku uczucia zatkania nosa oraz zalegania w jamie nosowej dużej ilości wydzieliny,
• donosowe stosowanie żelu z depantenolem, olejem sezamowym lub kwasem hialuronowym w celu nawilżenia śluzówki jamy nosowej,
• podawanie jednego z niżej wymienionych środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych:
  • kwas acetylosalicylowy, zwany popularnie aspiryną, może być podawany w jednorazowej dawce 500 mg; przeciwwskazaniem do stosowania aspiryny jest wiek dziecka do 12 roku życia oraz uczulenie na salicylany,
  • ibuprofen, podawany w jednorazowej dawce 200-400 mg co 6 godzin.
• w razie silnego bólu głowy lub w celu obniżenia wysokiej gorączki, do jednorazowej dawki leku przeciwzapalnego należy podać 500 mg paracetamolu; przeciwwskazaniem do zastosowania paracetamolu są schorzenia wątroby, w tym niewydolność tego narządu,
• podawanie środka działającego pobudzająco na receptory alfa-adrenergiczne, a więc m.in. obkurczającego naczynia krwionośne błony śluzowej nosa, w celu udrożnienia jamy nosowej:
  • miejscowo: krople z ksylometazoliną, nafazoliną lub oksymetazoliną,
  • ogólnie: doustne postaci leków z pseudoefedryną lub fenylefryną.
• podawanie środka działającego hamująco na receptor histaminowy H1:
  • miejscowo: krople z dimetindenem,
  • ogólnie: doustne postaci leków z cetyryzyną, lewocetyryzyną, loratadyną, desloratadyną lub terfenadyną.
• w razie nieskuteczności wyżej wymienionych preparatów, można zastosować krople z sulfatiazolem, który jest lekiem z grupy sulfonamidów działającym silnie przeciwbakteryjnie.

Gdy objawy infekcji nie ustępują po około 12 dniach, można przypuszczać, że doszło do wtórnego zakażenia bakteryjnego.

Wówczas lekarz może zalecić stosowanie jednego z poniższych antybiotyków:

• amoksycyliny w dawce 1,5-2 g co 12 godzin,
• cefuroksymu w dawce 0,5 g co 12 godzin,
• klarytromycyny w dawce 0,5 g co 12 godzin,
• azytromycyny w dawce 0,25-0,5 g przez 3 dni lub 2 g w dawce pojedynczej.

Pomocne może się również okazać zastosowanie roztworu propionianu flutikazonu w postaci aerozolu do nosa. Jest to glikokortykosteroid, a więc będzie wykazywał działanie silnie przeciwzapalne po około 2-3 dniach od rozpoczęcia stosowania. Należy pamiętać, że długotrwałe stosowanie glikokortykosteroidów miejscowych może powodować niekorzystne zmiany z funkcjonowaniu błon śluzowych jamy nosowej.