Ból gardła – czy to zawsze angina?

Ostre zapalenie gardła i migdałków, objawiające się bólem, jest stanem zapalnym błony śluzowej gardła, nierzadko z zajęciem tkanki limfatycznej gardła. Jego etiologia zależy w dużej mierze od wieku, a to z kolei przekłada się na odpowiedni schemat leczenia. Co może być zaskakujące dla wielu pacjentów – nie zawsze, a nawet w zdecydowanej mniejszości należy wdrożyć kurację antybiotykową.

Reklama

Czynnikiem etiologicznym w zdecydowanej większości przypadków u dorosłych są wirusy (90-95%). U dzieci natomiast za zachorowania odpowiedzialne są w głównej mierze bakterie, a konkretnie Streptococcus pyogenes.

Do infekcji dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni. Zapadalność jest największa późną jesienią, zimą oraz wczesną wiosną.

W przypadku zapalenia wirusowego okres wylęgania wynosi 1-6 dni, a okres zakaźności 1-2 dni przed wystąpieniem objawów i do 3 tygodni po ich ustąpieniu. Do zarażenia współdomowników dochodzi w 2/3 przypadków. W zapaleniu o etiologii bakteryjnej natomiast okres wylęgania wynosi od 12 h do 4 dni, a zakaźności do 24 h od rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii lub około 7 dni od ustąpienia objawów, gdy nie stosowano antybiotyków. Do zarażenia domowników dochodzi w 1/4 przypadków.

Dolegliwości i objawy będą różnić się w zależności od wywołującego je czynnika etiologicznego:

zapalenie paciorkowcowe: silny ból gardła i ból podczas przełykania, ból głowy i brzucha, niekiedy nudności i wymioty, gorączka, zapalenie gardła z wysiękiem na migdałkach, język początkowo obłożony, później malinowy, powiększone węzły chłonne szyjne przednie, nie występuje kaszel ani katar.
zapalenie wirusowe: ból gardła, głowy, mięśni i stawów, prawidłowa lub nieznacznie podwyższona temperatura ciała, zapalenie gardła, spojówek, katar, kaszel, chrypka.

W celu postawienia odpowiedniej diagnozy należy zebrać dokładny wywiad, który już powinien nasunąć właściwe rozpoznanie. W razie wątpliwości można wykonać tzw. szybki test na obecność antygenu paciorkowca w celu potwierdzenia bądź wykluczenia infekcji bakteryjnej.

W przypadku dodatniego testu z wymazu z gardła rozpoznać należy anginę paciorkowcową i włączyć kurację antybiotykową trwającą 10 dni. Jeśli natomiast tekst okaże się ujemny, świadczyć to będzie o infekcji wywołanej wirusami. Wtedy nie należy stosować antybiotyku, a wdrożyć jedynie leczenie objawowe.

Wspólnymi zaleceniami dla infekcji gardła zarówno bakteryjnej, jak i wirusowej jest odpoczynek, duża ilość przyjmowanych płynów, paracetamol lub ibuprofen w przypadku silnego bólu lub gorączki oraz preparaty do ssania o działaniu miejscowym.