Zapalenie zatok

Zapalenie zatok to schorzenie będące jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do poradni otolaryngologicznych.
Proces zapalny obejmuje błonę śluzową nosa i zatok przynosowych. Do jego rozwoju dochodzi wówczas, gdy dojdzie do załamania mechanizmów obronnych, które chronią przed przedostawaniem się zanieczyszczeń oraz bakterii i wirusów. Mechanizmy te to produkcja śluzu oraz transport śluzowo-rzęskowy. Często towarzyszą temu również wady anatomiczne, na przykład skrzywienie przegrody nosa lub nieprawidłowa budowa kompleksu ujściowo-przewodowego.
W zależności od czasu trwania objawów, dzieli się je na zapalenie:
- Ostre – trwające krócej niż 12 tygodni. W przypadku gdy objawy utrzymują się poniżej pięciu dni, można przyjąć że zapalenie zatok ma etiologię wirusową. Leczenie wówczas jest wyłącznie objawowe z zastosowaniem leków obkurczających błonę śluzową nosa, można również stosować płukanie jamy nosa roztworem soli fizjologicznej. W przypadku, gdy objawy trwają powyżej pięciu dni, należy podejrzewać etiologię bakteryjną i wówczas do leczenia wdrożyć antybiotykoterapię z zastosowaniem glikokortykosteroidów donosowych.
- Przewlekłe – trwające powyżej 12 tygodni. W jego przebiegu może dojść do rozrostu błony śluzowej z tworzeniem polipów zapalnych. Jeśli chodzi o leczenie wykorzystuje się antybiotyki oraz steroidy donosowe. W części przypadków konieczne jest zastosowanie leczenia operacyjnego z poszerzeniem ujścia zatok oraz z usunięciem zmienionej błony śluzowej. Wykonuje się to sposobem endoskopowym. Czasem przyczyną infekcji jest zły stan uzębienia, stąd konieczna jest konsultacja stomatologiczna.
Typowe objawy charakterystyczne dla zapalenia zatok to: upośledzenie drożności nosa, wyciek wodnistej wydzieliny z nosa lub uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, upośledzenie węchu, ból w rzucie zajętej zatoki (szczególnie przy pochylaniu się).
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1. Otolaryngologia, skrypt dla studentów medycyny i stomatologii pod redakcją prof. dr hab. med. Czesława Stankiewicza, Uniwersytet Medyczny w Gdańsku
2. Interna Szczeklika mały podręcznik 2014/2015, MP