Lasery w chorobach krtani
Laser, czyli fala elektromagnetyczna, z powodzeniem stosowany jest w różnych dziedzinach medycyny, w tym także chętnie wykorzystuje się ją w laryngologii. Dzięki precyzyjności metody możliwe jest dokładne usunięcie zmienionych tkanek, ograniczając jednocześnie krwawienie i zapewniając lepszą koagulcję. W porównaniu z klasycznymi metodami operacyjnymi nowotworów krtani czy głośni leczenie laserowe wykazuje taka samą skuteczność przy mniejszym ryzyku dla pacjenta, stąd jest to chętnie wybierana metoda przez lekarzy i specjalistów.
Za początek nowoczesnej mikrolaryngoskopii i mikrochirurgii krtani można uznać wprowadzenie do praktyki lekarskiej wieszadełkowego laryngoskopu i mikroskopu operacyjnego, a za obecność tych technik od lat 60. XX wieku w medycynie i chirurgii odpowiada Oskar Kleinsasser. Możliwość oparcia ramienia sprzętu, jakim jest laryngoskop na klatce piersiowej chorego lub też specjalnie do tego przystosowanej podpórce, daje operatorowi możliwość korzystania swobodnie z dwóch rąk podczas wykonywania zabiegu. Mikrolaryngospopia jednak nie jest techniką jedynie o znaczeniu operacyjnym (inwazyjnym) – świetnie sprawdza się także jako narzędzie diagnostyczne oraz dokumentacyjne [1].
Czym jest laser?
Samo pochodzenie słowa LASER to skrót od nazwy Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Jest to promieniowanie optyczne – fala elektromagnetyczna w części odbierana przez ludzkie oko, a w części dla ludzkiego wzroku niewidoczna. Zasady działania lasera to zasady fizyki – elektrony krążą wokół jądra tylko po wybranych orbitach i wówczas nie emitują energii, jednak kiedy wskutek pochłonięcia energii przechodzą na orbitę wyższą, wydzielają (emitują) zaabsorbowaną energię, wracając do swojego położenia pierwotnego [2].
Laser w mikrochirurgii krtani
Lata 60. XX. wieku to czas, kiedy do mikrochirurgii krtani wprowadzono laser CO2 jako narzędzie sprzężone z mikroskopem operacyjnym. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania możliwe jest osiągnięcie rezultatów w postaci precyzyjnego wycinania zmian lub odparowania zmienionych chorobowo miejsc, w tym zmian nowotworowych. W tym momencie rozpoczyna swój rozwój endoskopowa chirurgia laserowa krtani [1].
Laser CO2 jest obecnie najpopularniejszym i wiodącym prym w powszechności zastosowania w otolaryngologii. Działa on powierzchniowo, głównie ze względu na fakt dużej absorbcji w środowisku wodnym, jednak problematyczne bywa także przenoszenie i aplikacja. Laser CO2 ma też ograniczone możliwości przewodzenia – nie można go poprowadzić światłowodem, jak laser typu YAG, ze względu na jego właściwości fizyczne (długość fali). Niesie to za sobą konsekwencje w postaci większego krwawienia z uwagi na fakt niezbyt głębokiego wnikania w tkanki i niskiej koagulacji naczyń krwionośnych. Te właśnie cechy lasera CO2 powodują, że lekarze specjaliści coraz częściej sięgają po inne, tego rodzaju narzędzia – np. laser typu YAG, który wykorzystywany jest chętniej do zabiegów w miejscach lepiej i mocniej unaczynionych, za czym przemawia zdolność YAG do konwersji promieniowania w hemoglobinie. Stąd też zabiegi na błonach śluzowych jamy nosowej, ustnej czy gardła coraz chętniej wykonywane są za pomocą tego urządzenia [1].
Obszar interwencji
Choroby krtani w dzisiejszej medycynie leczone są najczęściej z użyciem lasera, zwłaszcza kiedy pojawia się podejrzenie w kierunku schorzeń nowotworowych, jednak w miarę korzystania z tej metody rozszerzano spektrum schorzeń, dla których mikrochirurgia laserowa jest odpowiednim rozwiązaniem terapeutycznym – przewlekłe stany zapalne krtani, guzki śpiewacze, brodawczaki krtani, torbiele wewnątrzkrtaniowe, modzelowatość krtani, stany przedrakowe, porażenie nerwów krtaniowych, nowotwory czy pourazowe zwężenia krtani [1].
fot. panthermedia
Wady metody
Jak każda metoda operacyjna również mikrochirurgia z wykorzystaniem lasera nie jest pozbawiona wad, uchybień czy powikłań, które to oczywiście nie muszą, lecz mogą wystąpić. Już w czasie przeprowadzania zabiegu cały zespół musi być przygotowany na możliwość pojawienia się komplikacji, takich jak obrzęk krtani, krwawienie czy nawet odma płucna. W perspektywie czasu mogą się także pojawić takie skutki uboczne zastosowania lasera, jak zrosty czy ziarniniaki. Z obserwacji lekarzy specjalistów wynika jednak, że powikłania te występują niezwykle rzadko, mają łagodną postać i nie stanowią zagrożenia dla życia człowieka. Stąd też technika ta uważana jest za bezpieczną i stąd chętnie stosowaną [1].
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- [1] A. Wojdas, J. Kosek, K. Dżaman, K. Szczygielski, J. Ratajczak, D. Jurkiewicz: Zastosowanie laserów w leczeniu chorób krtani. „Otolaryngologia Polska” 2009, t. 63, nr 7, s. 76-79.
[2] A. Mańkowska: Laseroterapia wysokoenergetyczna w wybranych problemach dermatologicznych i kosmetycznych – doświadczenia własne. Rozprawa doktorska, s. 10.
[3] G. Namysłowski, M. Misiołek, E. Czecior, W. Ścierski, A. Półtorak: Chirurgia laserowa we wczesnych stadiach raka krtani. „Chirurgia Polska” 2001, t. 3, nr 2, s. 85–88.
[4] W. Szyfter, M. Wierzbicka, D. Miętkiewska, J. Wójtowicz, T. Pastusiak: Wyniki leczenia wczesnych raków głośni. „Otolaryngologia Polska” 2008, LXII, nr 4, s. 426-431.
