Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych (PZZP) to jedna z najczęstszych schorzeń laryngologicznych. Zwiększająca się wykrywalność tej jednostki wynika z ciągłego udoskonalania i upowszechniania metod diagnostycznych, a w szczególności radiologicznych technik obrazowych. Podstawową metodą leczenia zapalenia zatok przynosowych jest farmakoterapia. Niemniej w niektórych przypadkach leki nie przynoszą oczekiwanych rezultatów i konieczny jest zabieg.
Do rozpoznania przewlekłego zapalenia zatok przynosowych konieczne jest stwierdzenie utrzymywania się objawów przez okres ponad 12 tygodni. Zupełnie innym schorzeniem jest ostre zapalenie zatok przynosowych, które utrzymuje się znacznie krócej, jest procesem jednorazowym, który kończy się zazwyczaj bez powikłań.
Czym jest Funkcjonalna Endoskopowa Chirurgia Zatok Przynosowych?
Zabiegi FESS (Funkcjonalna Endoskopowa Chirurgia Zatok Przynosowych) są nowoczesną, metodą leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Zabieg FESS jest wyjątkowo bezpieczny, szczególnie dla osób, które są obciążone różnymi schorzeniami np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, otyłość, schorzenia kardiologiczne. Jest przeprowadzona przez nozdrza przednie - powszechnie zwane „dziurkami” nosa, w znieczuleniu ogólnym. Jest to metoda minimalnie inwazyjna, co oznacza, że podczas zabiegu używane są specjalne mikro-narzędzia, dzięki którym możliwe jest dotarcie do trudno dostępnych miejsc w jamie nosa. Cały zabieg jest prowadzony pod kontrola endoskopu- urządzenia, które zaopatrzone jest w system optyki oraz źródło światła. Chirurg podczas operacji kontroluje położenie narzędzi i ma możliwość dokładnej oceny zmian zapalnych. Podczas zabiegu usunięta jest błona śluzowa objęta procesem zapalnym, polipy (przerośnięta śluzówka) oraz elementy takie jak np. wyrostki haczykowate. Zabiegi FESS są często połączone z korektą przegrody nosowej (septoplastyka), korektą małżowin nosowych (konchoplastyka), podczas której zostają usunięte przerośnięte małżowiny nosowe, oraz korektą szkieletu nosa zewnętrznego (rynoplastyka).
Jak wygląda kwalifikacja i przygotowanie do zabiegu?
Podczas wizyty u lekarza otolaryngologa (chirurga głowy i szyi) przedstawiane są możliwości terapeutyczne. Lekarz omawia z pacjentem zakres zabiegu, jego przebieg oraz ewentualne komplikacje pooperacyjne. Podczas wizyty najczęściej wykonywane jest badanie endoskopowe, które umożliwia dokładną ocenę wnętrza jamy nosa, krtani oraz nosogardła. Przed zabiegiem konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, która pomaga ocenić stan zatok. Do zabiegu także kwalifikuje lekarz anestezjolog, który przeprowadza z pacjentem dokładny wywiad, dotyczący przebytych operacji, przyjmowanych leków na stałe oraz chorób współistniejących. Ważne jest zaprzestanie palenia na okres kilku tygodni przed i po zabiegu. Zabiegi FESS charakteryzują się bardzo małą ilością powikłań pooperacyjnych, dzięki wykorzystaniu mikrochirurgii. Najczęściej pacjent wychodzi tego samego dnia i zaraz po kilku dniach może wrócić do pracy i innych obowiązków. Po operacji możliwy jest dyskomfort w okolicy jamy nosa, obrzęk i niewielkie krwawienie. Niezbędne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych przed zabiegiem: morfologii krwi, określenie czasu krwawienia i krzepnięcia, grupy krwi, badania biochemiczne: sód, potas, glukoza, kreatynina, mocznik, CRP. Poziom przeciwciał anty-Hbs oraz anty-HCV, badanie EKG oraz RTG klatki piersiowej.
Przebieg operacji:
- Zabieg prowadzony jest pod kontrolą endoskopu co umożliwia usunięcie tylko tych tkanek, które objęte są procesem chorobowym z zachowaniem nienaruszonych zdrowych struktur, nawet tych, będących w niewielkim sąsiedztwie. Metoda ta, umożliwia uniknięcie użycia skalpela i cięć na skórze twarzy i we wnętrzu jamy nosa.
- Podczas zabiegu usunięta zostaje błona śluzowa objęta stanem zapalnym, poszerzone zostają ujścia zatok, dzięki czemu możliwa jest prawidłowa wentylacja zatok.
- Jednym z etapów jest wypłukanie zatok z zalegającej zapalnej lub ropnej wydzieliny.
- Podczas zabiegu usunięte zostają polipy nosa (przerośnięta śluzówka).
- Zastosowanie endoskopów kątowych oraz odpowiednio wygiętych narzędzi umożliwia dotarcie do trudno dostępnych h podczas klasycznej operacji zatok.
Czas trwania zabiegu: od 1-3 godz.
Zabieg FESS jest przeznaczony dla osób, które cierpią na przewlekłe zapalenie zatok z lub bez polipami. Szczególnie dla wszystkich tych, u który leczenie farmakologiczne nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Zabiegi są wykonywane przez otolaryngologów po kwalifikacji anestezjologicznej. Jeśli przewlekły stan zapalny zatok to schorzenie, którym walczysz już od dłuższego czasu, zgłoś się do laryngologa lub otolaryngologa. Do lekarzy tych specjalności konieczne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.
